Logboek 6
Stoelendans rond het spreekgestoelte
In het congresboekje nemen stoelen een centrale plaats in. Kwartiermaken gaat op verschillende manieren over het aanbieden van een stoel.
Het is u vast opgevallen, de foto’s van stoelen in allerlei gedaanten en opstellingen in het congresprogrammaboekje. Mijn enthousiasme voor dit ‘stoelenproject’ van mederedacteur en vormgever Rutger Post, betrof behalve de schoonheid van de foto’s, de stoel zelf: het aanbieden van een stoel is bij uitstek een gebaar van gastvrijheid. En er was nog een derde reden. In mijn proefschrift Kwartiermaken haal ik Harry Kunneman aan - op het congres voorzitter van het debat over de inclusieve samenleving. In Van Theemutscultuur naar walkman-ego (1996) schrijft hij over een stoelendans met maar één stoel, het spreekgestoelte. Iedereen is er op uit het spreekgestoelte zo lang mogelijk bezet te houden en zijn manier van kijken, denken en spreken oftewel zijn interpretaties de anderen op te leggen. Elke manier van spreken sluit andere spreekwijzen uit en daarom is er gedrang rond het spreekgestoelte. Maar soms bereikt iemand nooit het spreekgestoelte. Hij beschikt niet over de geschikte taal, heeft geen toegang tot de stoel en is aldus gedoemd tot sprakeloosheid. Het congres Kwartiermaken in de WMO wil juist stem geven aan deze van het spreekgestoelte uitgeslotenen - wil een podium verschaffen aan mensen die willen getuigen van onrecht, lijden en verlangen, kracht en talent, niet alleen via het gesproken woord, ook met tekeningen, muziek, dans, theater of film. Opdat bij de luisteraar/de toeschouwer – die moeten er dus ook in voldoende mate zijn! – een besef ontstaat van uitsluiting en stappen die nodig zijn om een inclusieve samenleving te bereiken.