Kwartiermaken

Presentie

Presentie

Meedoen gaat niet vanzelf. In gesprek met kwartiermaakster Anne Tuk

De professionele hulpverlening laat in onze door marktdenken gestuurde samenleving
haar oren hangen naar een ideologie van maakbaarheid. Het ‘beter
maken’ van breekbare of gebroken mensen is het ‘product’ waarnaar gestreefd
wordt. Maar de maakbaarheidscultuur past niet bij deze mensen, al was het
maar omdat veel leed en lijden niet kùnnen verdwijnen, en de suggestie dat dat
wel zo zou zijn, ze slechts vergroot. Hoe meer onze samenleving wordt beheerst
door het (moeten) kunnen, hoe schrijnender wordt ervaren wat we niet
kunnen. Baart stelt daar tegenover dat present zijn zich afspeelt in een context
van lijden. Dat is: troost. Niet de bestrijding van gebrokenheid schept zin, maar
de concrete, actieve toewijding aan de kwetsbaarheid. Troosten is op die manier
een vorm van handelen.

Lees meer

Recensie proefschrift Recovering Care van Jean Pierre Wilken

door Doortje Kal, Madeleine Prinsen en Jet van der Velden in het Tijdschrift Rehabilitatie, juni 2011

In het juninummer van het Tijdschrift Rehabilitatie wordt het proefschrift van Jean Pierre Wilken besproken door een van de in het proefschrift geïnterviewde ervaringsdeskundigen, door een sociaal psychiatrisch verpleegkundige en een mede-onderzoeker/kwartiermaker. Zij komen gezamenlijk tot de conclusie dat het om een waardevol werk gaat dat dringend een Nederlandse publieksversie behoeft.

Lees meer

Recovering Care - Jean Pierre Wilken

A contribution to a theory and practice of good care

Op vrijdag 12 november 2010 promoveerde Jean Pierre Wilken aan de Universiteit van Tilburg. Promotor: prof. dr. Andries Baart, bekend van 'Een theorie van de presentie'. Naast een systematische review van wereldwijde herstelstudies in de afgelopen decennia, staan verhalen van dertien mensen met ernstige psychische aandoeningen centraal: wat hielp hen daadwerkelijk in hun herstelproces? Wilken onderscheidt twee deelprocessen binnen herstel: een proces van persoonlijk herstel en een van sociaal herstel. Een omgeving is herstelbevorderend als deze faciliterend is. Er zijn echter ook veel omgevingen die stress veroorzaken en beschadigend werken - zo bleek uit de verhalen. Louter de aanwezigheid van mensen, in goede en slechte tijden en met aandacht voor de ervaringskennis van de cliënt, blijkt een belangrijke steunfactor. Op een psychologisch niveau verschaffen deze relaties erkening en daardoor hoop. Zij bieden een verbinding met de wereld en helpen de persoon op deze wijze bij het vinden van een sociale niche.
In het vijfde hoofdstuk ontwikkelt Wilken een theorie van goede (=herstelgerichte) zorg. Op basis van een zorgethisch fundament onderscheidt hij zes 'opgaves': presentie, een gedeeld perspectief, diversiteit (erkenning van verschil, van alteriteit - daarvoor staat hij o.a. stil bij de kwartiermaakbegrippen strijdigheid, gastvrijheid en opschorting), de opgave van erkenning en die van autonomie en kwetsbaarheid en tenslotte die van empowerment.
Het proefschrift is voorlopig alleen in het Engels beschikbaar (SWP), maar op termijn verschijnt er ook een Nederlandse misschien iets ingekorte versie. De Nederlandse samenvatting vindt u hieronder.

Lees meer

Meer gelijk dan eigen - Andries Baart

Betekenis van de presentiebenadering voor de vermaatschappelijking

'Er is een verwantschap tussen 'kwartiermaken' zoals Doortje Kal dat in haar mooie dissertatie heeft beschreven en de presentiebenadering zoals ik die heb uitgewerkt', stelt Andries Baart in zijn lezing op de conferentie die aan dit proefschrift was gewijd, Krasnapolsky, 19 december 2001. Vermaatschappelijking betekent volgens Baart dat iemand vanuit een positie buiten het gewone maatschappelijke verkeer en buiten het alledaagse sociale leven weer deel kan gaan nemen aan dat maatschappelijke leven. 'De centrale stelling in het boek van Doortje Kal luidt dat vermaatschappelijking slechts kans van slagen heeft als er in die samenleving werkelijke ruimte wordt gemaakt voor deze mensen die 'verschillen' of 'anders zijn'. Baart gaat in zijn lezing op drie voorwaarden van het welslagen van vermaatschappelijking in, voorwaarden die draaien om het optreden van de werker: hoe kan hij dicht bij de 'ongewone ander' komen, hoe kan hij bevorderen dat anderen erbij blijven en welk beleid steunt deze pogingen? Hij maakt daarvoor (natuurlijk) gebruik van de presentietheorie.

Pagina 1/3 Ouder

Categorieën

Afbeelding: Naaktstrand. Riet van Halder, 1993 (collectie De Stadshof)