Kwartiermaken. Werken aan ruimte voor anders-zijn - dr. Doortje Kal
Openbare les 16 december 2011, lectoraat kwartiermaken Hogeschool Utrecht
Na een persoonlijke inleiding wordt kwartiermaken geïntroduceerd als een praktijk waarin wordt geprobeerd maatschappelijke uitsluiting tegen te gaan. Voor het werken aan gastvrijheid voor anders-zijn zijn filosofische reflecties behulpzaam, zo laat het tweede hoofdstuk zien. Het derde hoofdstuk beschrijft de onderzoeksaanpak en de onderzoeksthema's. Het vierde hoofdstuk gaat over het onderwijs aan de hogeschool en kwartiermaken.
Bij wijze van voorwoord.
We leven - overigens niet voor het eerst - in tijden van materiële en morele onzekerheid.
Zygmunt Bauman (2011) spreekt over vloeibare tijden waarin zowel instituties als het individuele leven vloeibaar, dat wil zeggen onzeker zijn. Dat leidt tot enerzijds desintegratie van het sociale leven en een teloorgang van bestaande instituties. Van de mens wordt gevraagd flexibel te zijn en zich aan te passen aan de snelheid waarmee het bestaande vervloeit. Daarmee creëert deze vloeibare tijd zijn eigen vreemdelingen; zijn eigen harde grenzen tussen binnenstaanders en buitenstaanders (denk ook aan de criminalisering van mensen zonder papieren). Bauman geeft ons de opdracht mee om te identificeren wie en wat die harde grenzen doen voortbestaan en om ruimte te geven aan tegenkrachten: de vreemdelingen en buitenstaanders en hun bondgenoten. Om hen te helpen om de druk om te aanvaarden zoals het is te weerstaan.