17 februari 2012: publicist Anil Ramdas is dood.
"Wat is er mooier dan partij te kiezen voor iemand die niet gelijksoortig is aan jezelf?"
Geplaatst: 18 feb 2012 Het opnemen voor de vreemdeling, is dat niet de morele kern van multiculturalisme? vraagt Anil Ramdas zich af in zijn Socrateslezing, 1997. Daarin pleit hij indringend voor vriendschap tussen mensen uit verschillende bevolkingsgroepen.
Ramdas ziet solidariteit als een resultaat van inleving, vereenzelviging en empathie. Vriendschap vergroot de vaardigheid tot identificatie. Maar wat als iemand juist een slechte ervaring opdoet met zijn vriend? Ramdas stelt dat het in zijn pleidooi voor betrokkenheid niet gaat om een omarming uit blinde liefde. Allochtonen worden steeds in de positie van de absolute Ander gezet: of de perfecte en betere Ander, of juist de misdeelde en weerloze Ander. De eigen superioriteit is de ondertoon.
Voor de Vriendendienst zoals die door het Zoetermeerse project Kwartiermaken is opgezet in 1997 was de Socrateslezing een krachtig leerstuk. Ramdas koppelt zijn warsheid van zowel lieve gemeenplaatsen als kwade clichés aan een prachtig pleidooi voor persoonlijke betrokkenheid. Ramdas' interesse in vriendschap tussen mensen uit verschillende groepen, 'ongelijksoortige' mensen, mensen die verschillen, is inspirerend voor het concept vriendendienst (of andere maatjesprojecten). Ramdas' ervaring dat vriendschap - opgevat als een betrokken relatie - inleving en solidariteit mogelijk maakt, is voor Vriendendiensten meer dan bemoedigend. Natuurlijk kunnen negatieve ervaringen een bres slaan in deze solidariteit. Maar juist wanneer het om langerdurende ervaringen gaat, en ook om meer dan één ervaring, kan een negatieve ervaring worden genuanceerd. Ook mensen met een psychiatrische achtergrond zijn geen engelen, willen niet worden doodgeknuffeld, willen ook niet per gratie mee mogen doen aan het maatschappelijk verkeer. Ze willen er gewoon bijhoren, betrokken worden. En daarvoor is betrokkenheid nodig.
Zie de paragraaf 'Anil en Emile' (6.2= blz.133-136) van het Vriendendiensthoofdstuk in het proefschrift van Doortje Kal: Kwartiermaken.
Bij wijze van eerbetoon aan Anil Ramdas hierbij 'een pleidooi voor nieuwsgierigheid' dat Geesje Tomassen in haar functie van coördinator Vriendendienst Zoetermeer schreef voor de tweede kwartiermakerskrant (februari 1998). Het Zoetermeerse project Kwartiermaken vormde de empirische basis voor het proefschrift Kwartiermaken - werken aan ruimte voor mensen met een psychiatrische achtergrond.