De samenleving biedt mensen met een psychiatrische achtergrond en bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking niet al te veel kans op sociale integratie en maatschappelijke participatie. Kwartiermaken staat voor de poging een maatschappelijk klimaat te bevorderen waarin meer mogelijkheden ontstaan voor mensen in de marge om erbij te horen en mee te doen naar eigen wens en mogelijkheden.
Volgens de van Dale is een kwartiermaker iemand die belast is met de voorbereiding van een onderneming, een wegbereider, een voorloper. De 'onderneming' is hier een gastvrije, inclusieve samenleving voor mensen die met uitsluiting te maken hebben.
Landelijk Steunpunt Kwartiermaken
Sinds het verschijnen van haar proefschrift in 2001 onderhoudt Doortje Kal het Landelijk Steunpunt Kwartiermaken.
Het Landelijk Steunpunt Kwartiermaken probeert o.a. via deze site het gedachtegoed van kwartiermaken onder de aandacht te brengen, te inspireren tot kwartiermaakpraktijken en deze te ondersteunen en te coachen. Het Steunpunt biedt een aanspreekpunt voor mensen die zich oriënteren op het gedachtegoed en de praktijk van kwartiermaken. Via de Nieuwsrubriek worden belangstellenden op de hoogte gehouden van landelijke en lokale ontwikkelingen, van inspirerende boeken en congressen, nieuwe initiatieven en standvastige praktijken.
Voorjaar 2010 is in eigen beheer een derde (ongewijzigde) druk van het proefschrift 'Kwartiermaken' uitgebracht, voorjaar 2012 een vierde, voorjaar 2016 een vijfde - voor tien euro te bestellen via d.kal@kwartiermaken.nl. Het samenvattende achtste hoofdstuk is bij publicaties te downloaden: 'Waar het huis geen zorg krijgt vindt de ontmoeting niet plaats'. De flaptekst is hieronder te lezen. Elders op deze site is het Voorwoord van Peter Dierinck bij de vijfde druk te lezen, zo ook het pleidooi van Jenny Boumans in 'Verder met kwartiermaken' en het lekenpraatje.
Met het beleid van vermaatschappelijking zoals dat de afgelopen decennia is ingezet, wordt beoogd maatschappelijke uitsluiting van mensen met een psychiatrische achtergrond tegen te gaan. Zorg dicht bij huis en 'maatschappelijke steunsystemen' moeten een proces 'van patiënt naar burger' mogelijk maken. Tot nog toe is te weinig aandacht uitgegaan naar wat sociale integratie van 'mensen die anders zijn' vergt van instituties en burgers.
In het boek Kwartiermaken is gezocht naar theorieën die kunnen helpen het 'ruimte maken voor de vreemde ander' - Kwartiermaken - te doordenken. Het Franse differentiedenken, de hermeneutiek, de 'theorie van de presentie' en de 'ethiek van de zorg' blijken bronnen van zowel (maatschappij)kritiek als inspiratie. De centrale vraag is hoe concreet gewerkt kan worden aan een gastvrij onthaal in buurtcentra en vrijwilligerswerk, in het denken over anders zijn, in de verhouding tussen uiteenlopende professionals en cliënten en in vriendschap en burgerschap. (Flaptekst, 2001)
Deze week - Galerie Weesperzijde 94 Amsterdam 12-19 uur
Geplaatst: 14 oktober 2019
Zaterdag bezocht ik de opening van een prachtige expositie van het nagelaten werk van kunstenares Bauke Huizinga (1951-2011). Ik kende Bauke van het Dagactiviteitencentrum (Dac) Vondelstraat waar vanuit begin jaren 90 het eerste project kwartiermaken startte. Bij de start van dat project legde Bauke een betekenisvolle verklaring af die hieronder in iets (!) ingekorte versie is weergegeven. De expositie gaat namelijk gepaard met de uitgave van een boek (Bauke Huizinga - kunstenares), zeer zorgvuldig en prachtig samengesteld door Baukes zus Nienke Huizinga en Chiel Veffer die ook de vormgeving verzorgde. Onderstaand 'positief startsignaal aan de categoriaal opbouwwerker die de opdracht krijgt de drempels in de maatschappij te slechten voor mensen met een psychiatrische achtergrond' staat in dit boek op blz. 33 afgedrukt. Zie ook www.weesperzijde.nl/galerie_item.php?id=41
In het kader van het programma 'Nieuwe wegen ggz en opvang' heeft Movisie (kennis en aanpak van sociale vraagstukken) alweer even geleden dit handboek uitgebracht met de medewerking van kwartiermakers van GGZ InGeest (ggz-coaches), Dynamo, Stadsdeel Zuid gemeente Amsterdam en Team ED. Auteur is Thea Meinema. Vragen als wat heeft de ander nodig om zich thuis te voelen en wat heb jij als buur, vereniging, Huis van de wijk, werkgever of collega nodig om dat te kunnen bieden - staan centraal. GGZ in de Wijk sluit aan bij drie interventies die zijn ondergebracht in de databank Effectieve Sociale Interventies van Movisie: Wijk en Psychiatrie, Herstellen doe je zelf en Kwartiermaken.
Erfahrungen aus einem Modellprojekt - Katharina Ratzke, Wofgang Bayer en Svenja Bunt (red.)
Geplaatst: 28 september 2019
Waaruit bestaan de drempels voor mensen met een psychiatrische achtergrond en hoe kunnen deze geslecht worden. Met deze vragen ging een wetenschappelijk begeleid project aan de slag in 5 voorbeeldprojecten. Het boek schetst de onderliggende concepten (o.a. kwartiermaken!), hun doelen en vooral de vertaling naar de praktijk.
Miteinander Inklusiv - 9 april studiedag in Berlijn
Geplaatst: 8 april 2019
ter afsluiting van een vierjarig project waarvan ik mede de aftrap mocht doen in Kassel - zie ook bij Duits op deze site het programma en mijn in Psychiatrische Informationen gepubliceerde lezing die nu ook gewijzigd in het te presenteren boek verschijnt.
Voor mensen voor wie het geen evidentie is om eens een kop koffie te gaan drinken
Geplaatst: 24 maart 2019
Afgelopen donderdag mocht ik - op uitnodiging van 's lands kwartiermaker Peter Dierinck - met zo'n 50 mensen in Café De Roos in Gent een hartverwarmende meeting bijwonen waar het belang en de werking van Enchanté werd gepresenteerd door De Roos zelf,( ex) dak- en thuislozen, de organisatoren Rebekka en Marie en ambassadeurs en vrijwilligers.
Enchanté is gebaseerd op het concept van een 'uitgestelde koffie' die klanten (extra) kunnen betalen voor iemand die dat niet kan en die misschien wel warm wil zitten en 'een babbel slaan'.
