De samenleving biedt mensen met een psychiatrische achtergrond en bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking niet al te veel kans op sociale integratie en maatschappelijke participatie. Kwartiermaken staat voor de poging een maatschappelijk klimaat te bevorderen waarin meer mogelijkheden ontstaan voor mensen in de marge om erbij te horen en mee te doen naar eigen wens en mogelijkheden.
Volgens de van Dale is een kwartiermaker iemand die belast is met de voorbereiding van een onderneming, een wegbereider, een voorloper. De 'onderneming' is hier een gastvrije, inclusieve samenleving voor mensen die met uitsluiting te maken hebben.
Landelijk Steunpunt Kwartiermaken
Sinds het verschijnen van haar proefschrift in 2001 onderhoudt Doortje Kal het Landelijk Steunpunt Kwartiermaken.
Het Landelijk Steunpunt Kwartiermaken probeert o.a. via deze site het gedachtegoed van kwartiermaken onder de aandacht te brengen, te inspireren tot kwartiermaakpraktijken en deze te ondersteunen en te coachen. Het Steunpunt biedt een aanspreekpunt voor mensen die zich oriënteren op het gedachtegoed en de praktijk van kwartiermaken. Via de Nieuwsrubriek worden belangstellenden op de hoogte gehouden van landelijke en lokale ontwikkelingen, van inspirerende boeken en congressen, nieuwe initiatieven en standvastige praktijken.
Voorjaar 2010 is in eigen beheer een derde (ongewijzigde) druk van het proefschrift 'Kwartiermaken' uitgebracht, voorjaar 2012 een vierde, voorjaar 2016 een vijfde - voor tien euro te bestellen via d.kal@kwartiermaken.nl. Het samenvattende achtste hoofdstuk is bij publicaties te downloaden: 'Waar het huis geen zorg krijgt vindt de ontmoeting niet plaats'. De flaptekst is hieronder te lezen. Elders op deze site is het Voorwoord van Peter Dierinck bij de vijfde druk te lezen, zo ook het pleidooi van Jenny Boumans in 'Verder met kwartiermaken' en het lekenpraatje.
Met het beleid van vermaatschappelijking zoals dat de afgelopen decennia is ingezet, wordt beoogd maatschappelijke uitsluiting van mensen met een psychiatrische achtergrond tegen te gaan. Zorg dicht bij huis en 'maatschappelijke steunsystemen' moeten een proces 'van patiënt naar burger' mogelijk maken. Tot nog toe is te weinig aandacht uitgegaan naar wat sociale integratie van 'mensen die anders zijn' vergt van instituties en burgers.
In het boek Kwartiermaken is gezocht naar theorieën die kunnen helpen het 'ruimte maken voor de vreemde ander' - Kwartiermaken - te doordenken. Het Franse differentiedenken, de hermeneutiek, de 'theorie van de presentie' en de 'ethiek van de zorg' blijken bronnen van zowel (maatschappij)kritiek als inspiratie. De centrale vraag is hoe concreet gewerkt kan worden aan een gastvrij onthaal in buurtcentra en vrijwilligerswerk, in het denken over anders zijn, in de verhouding tussen uiteenlopende professionals en cliënten en in vriendschap en burgerschap. (Flaptekst, 2001)
landelijk en lokaal kwartiermaken voor mensen met een psychische kwetsbaarheid
Geplaatst: 8 maart 2023
Eind vorig jaar werd deze ZonMw-aanvraag gehonoreerd. 'GGZ in de wijk is een domeinoverstijgende, herstelgerichte aanpak die mensen met een psychische kwetsbaarheid aansluitend bij hun hulpvraag zorg en ondersteuning biedt en tegelijkertijd inclusie in de wijk stimuleert.'
Zie ook de Movisie-publicatie 'GGZ in de wijk - Mens tussen de mensen' - uiteindelijk gebaseerd op de drie in de databank van Movisie opgenomen interventies: ggz in de wijk, herstelgericht werken en kwartiermaken.
Over het ondersteunen van mensen in kwetsbare posities
Geplaatst: 28 februari 2023
Verzamelde lezingen van Doortje Kal over de theorie en praktijk van het kwartiermaken in met name de geestelijke gezondheidszorg. Kwartiermaken, stelt Kal, betekent zoveel als de weg bereiden, een zachte landing mogelijk maken in een vaak als hard ervaren samenleving. In haar lezingen gaat het over gastvrijheid, welkom heten en het ondersteunen van mensen in kwetsbare posities. De lezingen geven een beeld van Kals praktijk, en van haar visie op het belang van maatschappelijke betrokkenheid bij het opvangen van kwetsbaren in de samenleving. De lezingen in ‘Buiten het gewone’ zijn in een doorwrochte stijl geschreven en getuigen van een scherp inzicht in maatschappelijke ontwikkelingen en een diepgaande kennis van het onderwerp op zowel praktisch als theoretisch niveau. Enkel voor lezers met verregaande interesse in het onderwerp. (Biblion verzorgt recensies voor bibliotheken.)
De laatste druk (van begin 2016) is nu ook helemaal op.
Geplaatst: 2 februari 2023
Na twee drukken bij Boom (2001 en 2002) was Paranus Verlag zo goed nog drie drukken (in eigen beheer) voor mij te verzorgen. Kijk bij Boeken om te downloaden. Overigens is het papieren boek op internet nog wel hier en daar te vinden.
Recensie 'Buiten het gewone' door Michi Almer in Deviant
Geplaatst: 22 januari 2023
Michi Almer spreekt over 'de tien voor uiteenlopende organisaties uitgegeven lezingen in een fraai uitgegeven boek, die met vele "terzijdes" een mooi overzicht geven van de kracht van deze benadering.' www.tijdschriftdeviant.nl/542-kwartiermaken-voor-inclusie-en-diversiteit
"Initiatiefneemster Gerda Scholtens stelt in haar inleiding dat ideeën en praktijk van kwartiermaken veel te weinig bekendheid genieten bij beleidsmakers in het sociale domein. Dit boek maakt duidelijk hoe jammer dat is."
Menschen mit psychischen Erkrankungen wilkommen heissen - Daniela B. Schmid, Psychosoziale Umschau, 2022/4
Geplaatst: 29 oktober 2022
Een twintig jaar oud boek opnieuw uitgeven? Is dat de moeite waard? Ja, als het idee (kwartiermaken) nog steeds aan de orde is, de realiteit het idee nog niet heeft ingehaald... zie verder bij het Duitse vlaggetje.
